Świeże warzywa wczesną wiosną to bogactwo smaku i witamin, nowalijki na śniadaniowym stole wnoszą do naszej diety słuszną dawkę mikroelementów, których tak bardzo brakuje naszemu organizmowi po zimie. Zielona sałata na kanapce, pomidorki koktajlowe do sałatki, szczypiorek na jajku sadzonym i jędrna rzodkiewka do lunchboxa to gwarancja pełnowartościowej diety doskonałej na wzmocnienie organizmu. Wszystko brzmi bardzo pięknie i smacznie, jednak jest jeden mały problem. Większość tych smakowitych nowalijek, które możesz dostać w markecie w marcu czy kwietniu, jest tak naszpikowana chemią. Pogoda w tym okresie zwykle jeszcze nie jest na tyle stabilna, aby warzywa były gotowe do pożycia, nawet jeśli pochodzą z upraw tunelowych, najczęściej ich wzrost jest nieco przyspieszany, za pomocą różnego rodzaju nawozów. Spożywanie warzyw pełnych nawozów niestety nie jest już tak zdrowe i wartościowe i nie gwarantuje nam poprawy samopoczucia i kondycji organizmu, wręcz przeciwnie, często prowadzi do reakcji alergicznych objawiających się wysypką skórną czy objawami ze strony układu pokarmowego. Jak w takim razie wyjść z tej patowej sytuacji? Rozwiązania są dwa. Szukać dostawców, sklepów gwarantujących pochodzenie roślin i to, że nie są one naszpikowane chemią, lub jeśli mamy do dyspozycji duży ogród założyć własną szklarnię i w niej uprawiać warzywa i owoce.
Spis treści
Własna szklarnia – czy to dobry pomysł?
Posiadanie własnej szklarni dla niektórych może wydawać się wręcz abstrakcyjnym pomysłem. Samodzielna uprawa roślin wydaje się niezwykle skomplikowanym i trudnym zadaniem, a do tego czasochłonnym i pracochłonnym. Czy rzeczywiście tak jest? I tak i nie. Oczywiście, aby zacząć uprawiać warzywa czy owoce w szklarni trzeba poświęcić trochę czasu na założenie szklarni, przygotowanie ziemi i zasianie roślin. Jednak efekty tej pracy szybko wynagradzają nam włożony trud. Smaczne, prawdziwe warzywa, pełnowartościowe owoce, na wyciągnięcie ręki, bez zastanawiania się czym były nawożone, czy rzeczywiście są zdrowe. Mamy całkowitą kontrolę nad tym, co uprawiamy i jak, dlatego w myśl zasady „wiesz, co jesz”, możesz jeść zdrowo i do tego smacznie. Posiadanie własnej szklarni ma niewątpliwie wiele zalet, ale tak jak wspominano, wymaga trochę pracy i wysiłku, jednak w czasach wiecznej gonitwy i elektronizacji wszystkich procesów, obcowanie w szklarni z roślinami może przynieść pozytywne efekty nie tylko w sferze żywieniowej, ale też w sferze psychicznej. Rośliny mają bowiem udowodnione działanie relaksujące, dlatego też czas spędzony w szklarni po cały dniu pracy umysłowej może być doskonałym sposobem rozładowaniem napięcia, wyciszeniem i sprzyjać szybszemu odzyskaniu równowagi psychicznej.
Jak założyć szklarnie w swoim ogrodzie?
Jeżeli dotychczas nie miałeś nic wspólnego z uprawą roślin jadalnych, będziesz musiał przyswoić nieco wiedzy na temat tego, co i jak uprawiać, kiedy sadzić warzywa, czy lepsze są sadzonki, czy nasiona i jak je pielęgnować, aby móc liczyć na dobre plony. Jednak pierwszym krokiem jest wykonanie szklarni. Zatem jak to zrobić?
Szklarnia czy tunel foliowy?
Tradycyjna szklarnia jest alternatywnym ogrodowym dla popularnych tuneli foliowych, za którymi nie każdy może przepadać. Wprawdzie budowa szklarni jest droższa i bardziej pracochłonna, od złożenia namiotu foliowego z gotowych elementów, kupionych w markecie budowlanym, to jednak na korzyść szklarni przemawiają zalety jej posiadania. Przede wszystkim szklarnia jest znacznie trwalsza od tunelu foliowego i jeśli raz porządnie ją zbudujemy, to jest szansa, że będzie służyła nam przez lata. Ponadto, nawet niewielkich rozmiarów szklarnia jest znacznie bardziej estetyczna i może być prawdziwą ozdobą przydomowego ogrodu, w przeciwieństwie do foliowych tuneli, które w żadnym wypadku nie będą stanowiły ozdoby działki. Jednak to, co najbardziej przekonuje do zbudowania szklarni, a nie tunelu foliowego, to możliwość hodowania warzyw i owoców zimą, podczas gdy tunelowe uprawy możliwe są dopiero wczesną wiosną. Oczywiście podejmując decyzję, trzeba również zdawać sobie sprawę z wad, jakie posiadają szklarnie ogrodowe. Największą z nich jest dość słaba odporność na mechaniczne uszkodzenia. Silny grad, czy też gałęzie niesione przez wichurę mogą dość poważnie uszkodzić szklane elementy naszej szklarni.
Jak samodzielnie zbudować szklarnię?
Jeżeli już podejmiemy decyzję o budowie ogrodowej szklarni, w pierwszej kolejności musimy dokładnie określić jej przeznaczenie. W zależności do tego, czy planujemy uprawiać w niej kilka krzaczków pomidorów, truskawek i ogórków czy raczej mamy w planach profesjonalną uprawę przez cały rok, która wymaga specjalnego systemu grzewczego i nawadniającego, zakres prac i koszt będzie się różnił. Druga ważna sprawa, jaką musimy wziąć pod uwagę, planując szklarnię, jest jej lokalizacja na działce. Musimy znaleźć najlepiej nasłonecznione miejsce w ogrodzie, a także takie, które pozwoli na ustawienie dłuższego boku szklarni na osi wschód zachód. Po ustaleniu przeznaczenia i lokalizacji szklarni powinniśmy móc określić jej docelową wielkość – to bardzo ważna informacja, ponieważ od niej będzie zależało, jakich formalności musimy dopełnić. W przypadku szklarni, której zabudowa nie przekroczy 25m2 w mieście lub 35m2 poza terenem zabudowanym, a także, jeśli obszar oddziaływania szklarni nie wykracza poza obszar działki, jedyną formalnością jest zgłoszenie budowy szklarni w wydziale architektoniczno-budowlanym w starostwie gminy lub urzędzie miasta. Jeżeli jednak powierzchnia szklarni będzie większa niż 25 lub 35m2, niezbędne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę.
Jaki jest koszt wybudowania szklarni?
Koszt budowy szklarni ogrodowej w dużej mierze będzie zależny do tego, jaki nakład pracy chcemy w nią włożyć. Najszybszym i najmniej pracochłonnym sposobem zbudowania szklarni jest zakup gotowej, w której skład wchodzi szkielet oraz szyby. W takiej opcji szklarnia około 10m2 będzie nas kosztowała od 4 do 15 tysięcy złotych – w zależności od tego, z jakich materiałów wykonane będą ściany oraz szkielet. Do ceny samej konstrukcji należy doliczyć jeszcze koszt budowy fundamentów, które są niezbędne do trwałego umocowania szklarni, a także koszt robocizny, w przypadku gdy nie możemy samodzielnie przygotować fundamentów. Jeżeli zależy nam na rozwiązaniu ekonomicznym, zdecydowanie tańsze będzie samodzielne wykonanie szklarni, jednak znacznie bardziej czasochłonne i pracochłonne. Konstrukcję szklarni możemy wykonać z drewna, aluminium lub ocynkowanej stali. Z kolei ściany oraz dach możemy wykonać ze szkła mineralnego, szkła akrylowego lub folii. Najlepsze parametry ma szkło akrylowe, cechuje je dobra przepuszczalność światła, a także wysoka wytrzymałość. Szkło mineralne również dość dobrze przepuszcza światło, jednak jest znacznie mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne, z kolei folia jest najtańszym rozwiązaniem jednak najmniej estetycznym.
Jak przygotować grunt i odpowiednie warunki do uprawy roślin w szklarni?
Budowa szklarni to nie tylko postawienie ścian i dachu, ale przede wszystkim przygotowanie odpowiednich warunków do uprawy roślin. Aby było to możliwe, musimy więc zadbać o zapewnienie dobrego podłoża, dostosowanego potrzeb roślin, które planujemy hodować w szklarni. Oprócz gruntu musimy zadbać o wyposażenie szklarni takie jak stoły szklarniowe, półki, które nie będą zasłaniać światła, a także system nawadniania, który zapewni roślinom optymalne warunki.
Jakie rośliny warto uprawiać w szklarni ogrodowej?
Kiedy już przebrniemy przez prace budowlane, przychodzi czas na najlepsze i najważniejsze zadanie – wybór i zasianie/zasadzenie roślin, które planujemy hodować. Do gatunków, które doskonale nadają się do uprawy szklarniowej, zaliczamy takie rośliny jak:
- dynie
- pomidory
- ogórki
- bakłażany
- pietruszka
- zioła
- sałata
- pomarańcze
- figi
Po zasadzeniu wybranych gatunków roślin, bez względu na to, czy będą to warzywa, owoce, zioła czy kwiaty, musimy zadbać o ich prawidłową pielęgnację. Sama ich obecność w szklarni nie wystarczy, aby cieszyć się obfitymi plonami. Nawadnianie, pielenie chwastów, nawożenie, przycinanie to najważniejsze z zadań, jakie czekają na właścicieli upraw szklarniowych. Na szczęście, włożona praca oraz czas, w odpowiednich warunkach szybko zaowocują smacznymi, zdrowymi i pięknymi plonami, które z pewnością wynagrodzą cały trud włożony w samodzielną uprawę roślin.