Hortensje to przepiękne i bardzo popularne krzewy ozdobne. Dostępne w wielu ciekawych i barwnych odmianach, wspaniale uzupełniają ogrodowe kompozycje, pięknie prezentują się jako niższe piętro na tle wyższych roślin zielonych, a ze względu na bujne i bardzo efektowne kwitnienie, sprawdzają się również jako kwiaty cięte do wazonu. Hortensje to rośliny kwitnące od wiosny nawet do jesieni, w zależności do odmiany. Hodowla hortensji nie jest trudna ani bardzo wymagająca, ale jak w przypadku większości ozdobnych roślin ogrodowych, hortensja również ma swoje preferencje co do gleby, a także stanowiska, w którym czuje się najlepiej. Kiedy te potrzeby zaspokoimy, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że przez cały sezon kwitnienia, będziemy mogli cieszyć oczy ich wdzięcznymi i urokliwymi kwiatami. Czasami jednak jakieś czynniki sprawiają, że nasze hortensje podupadają na zdrowiu. Winne mogą być szkodniki lub choroby, atakujące te właśnie rośliny. Jak reagować? Czym i w jaki sposób ratować hortensje, aby ich nie stracić?
Spis treści
Przyczyny pogorszenia stanu „zdrowia” hortensji
Nawet gdy wydaje nam się, że zrobiliśmy wszystko, co było możliwe, aby zapewnić hortensją optymalne warunki do życia, one mimo wszystko one zaczynają chorować. Hortensja może zarazić się od zainfekowanych roślin w bliskim sąsiedztwie lub po prostu być chwilowo podatna na atak szkodnika czy choroby. W każdym razie kluczową kwestią jest szybka reakcja, gdy tylko zauważymy, że z rośliną dzieje się coś niepokojącego. Im szybciej zauważymy objawy i wdrożymy leczenie, tym większa szansa na skuteczną eliminację przyczyny.
Choroby hortensji
Istnieje kilka chorób, które mogą występować u hortensji. Zaliczamy do nich między innymi:
• Chlorozę liści hortensji – hortensje najlepiej czują się w glebie o lekko kwaśnym odczynie. Kiedy gleba ma zbyt wysokie pH, może to doprowadzić do pojawienia się chlorozy liści hortensji. Pierwszym jej objawem jest żółknięcie liści krzewu. Następnie liście zaczynają usychać, a cały krzew przestaje rosnąć. Dzieje się tak, ponieważ roślina nie może pobrać z gleby niezbędnych składników mineralnych. Co robić w takiej sytuacji? Jeżeli uda nam się zauważyć chlorozę w początkowym stadium, wystarczające może być odpowiednie zakwaszenie gleby. W bardziej zaawansowanym stadium chlorozy konieczne jest natomiast wykonanie oprysku siarczanem magnezowym, a także siarczanem żelazowym.
• Plamistość liści hortensji – przyczyną tej choroby może być zbyt duża wilgotność podłoża lub zbyt duża gęstość krzewu. Objawia się ona na początku pojawieniem brązowych plam na liściach. Kiedy zauważymy plamistość liści na hortensji, bezzwłocznie należy liście usunąć, a opadnięte wygrabić spod krzewu. Kiedy choroba jest już mocno zaawansowana, konieczne jest zastosowanie środków chemicznych w postaci fungicydów
• Szarą pleśń – to choroba grzybowa objawiająca się szarym nalotem na liściach, postępuje bardzo szybko, atakuje nie tylko liście, ale też kwiaty oraz pędy krzewu. Najczęstszą przyczyną pojawienia się chorób grzybowych jest nieprawidłowa pielęgnacja rośliny. Winę może ponosić zbyt wilgotne podłoże oraz zbyt gęste nasadzenie krzewów. Walka z szarą pleśnią polega na usunięciu wszystkich porażonych chorobą części rośliny.
• Zgnilizna korzeni i podstawy pędu – choroba ta najczęściej występuje u młodych okazów hortensji pnącej. Objawia się tym, że świeżo posadzone pnącze więdnie i zamiera, bez problemu można je wyciągnąć z podłoża. Na korzeniach chorych hortensji zauważymy charakterystyczne brunatne plamy. Chore osobniki należy spalić, natomiast hortensje rosnące w pobliżu niezwłocznie opryskać środkiem Previcur 607 SL, lub Biochikol 020 PC.
• Mączniak prawdziwy – to choroba grzybowa, na którą narażone są szczególnie rośliny przenawożone azotem, a także przesuszone. Z tego powodu po zauważeniu pierwszych objawów choroby należy rozpocząć intensywnie podlewanie, a także ściółkowanie krzewu. Ważne jest też, aby rośliny miały dobry dostęp do światła i przewiew. Mącznika objawia się występowaniem na pędach, liściach i pakach białego, lub pajęczynowatego nalotu. Chore elementy rośliny natychmiast usuwamy i wyrzucamy. Nie nadają się one na kompost. Hortensje porażone mączniakiem należy opryskać środkiem chemicznym z grupy fungicydów np. Nimrod 250 EC, Topsim M500 S.C., lub Baymat AE. Możemy je stosować naprzemiennie z biopreparatami takimi jak np. Biosept 33SL. Kurację należy powtórzyć 2, a nawet 3 razy co 7-10 dni.
• Brak kwitnienia – brak kwitnienia zaliczamy do grupy chorób fizjologicznych dotykających hortensje. Zwykle spowodowany jest przemarznięciem pąków w trakcie mroźnej zimy. Hortensja zawiązuje pąki kwiatowe na pędach zeszłorocznych, dlatego ciężka, długa i mroźna zima może doprowadzić do ich przemrożenia. Aby temu zapobiec, zaleca się, by hortensje osłaniać na zimę, na przykład poprzez kopczykowanie, a także okrywając je agrowłókniną, ewentualnie matą słomianą. Braw kwitnienia może też być spowodowany jałowym podłożem, w którym brakuje składników pokarmowych, zbyt mocne przesuszenie gleby, a także zbyt gęste nasadzenie roślin. Zapobiegniemy temu, jeśli nawieziemy hortensje dwa razy w sezonie specjalnym nawozem interwencyjnym do hortensji. Zbyt gęsto porośnięte krzewy warto prześwietlić, wycinając część pędów. Jeszcze jedną przyczyną braku kwitnienia jest źle wykonane wiosenne cięcie hortensji. Jeśli podczas wycinania zdrewniałych pędów obetniemy je wraz z zalążkami pąków, roślina niestety nie zakwitnie.
• Poparzenia liści – intensywne słońce może doprowadzić do poparzenia liści hortensji, objawiającego się białymi prześwitującymi plamami na liściach. Aby temu zapobiegać, hortensje, które rosną na otwartej przestrzeni lub od wschodu latem warto ocieniać. Trzeba też zadbać o odpowiednie nawodnienie rośliny, aby gleba była cały czas wilgotna.
Szkodniki hortensji
Pogarszająca się kondycja hortensji może być wynikiem nie tylko ataku choroby, ale też szkodnika. Hortensje nie należą do krzewów bardzo podatnych na tego typu ataki, jednak mogą się one zdarzać. Szkodnikiem, który najczęściej atakuje hortensje, jest mszyca. Możemy wtedy zaobserwować zahamowanie rozwoju całej rośliny i jej powolne usychanie, gdy mszyca na dobre rozpanoszyła się na krzewie. Szybki i doraźnym sposobem na mszyce może okazać się dokładne spłukanie krzewu wodą. Mechaniczne usuwanie mszycy przynosi dobre efekty. Jeżeli jednak szkodników jest bardzo dużo, warto sięgnąć po środki chemiczne. Oprócz mszycy hortensje mogą również paść ofiarą przędziorka chmielowca. Objawia się on pojawienie się brązowych plam na liściach lub ich żółknięciem. Obecność przędziorka na hortensji zauważymy po dokładnym obejrzeniu rośliny. Do walki z tym szkodnikiem stosujemy chemiczny oprysk na przędziorka lub możemy też spróbować metod mniej inwazyjnych. Regularne zraszanie liści hortensji może doprowadzić do tego, że szkodnik sam opuści roślinę, z powodu niekorzystnych warunków
Jak zabezpieczyć hortensje przed chorobami i atakami szkodników?
Kiedy nasz organizm jest dobrze dożywiony, zapewniamy mu zdrowe i wartościowe paliwo w postaci wartościowego pożywienia, odpowiedniej dawki ruchu, wówczas buduje się jego odporność i stajemy się znacznie mniej odporni na ataki wirusów. Podobnie jest z roślinami. Zadbane, odpowiednio nawożone, pielęgnowane zgodnie z wymaganiami danego gatunku rosną zdrowo i są silne i odporne na ataki chorób i szkodników. Aby więc zapewnić hortensjom odporność, pamiętajmy, aby:
• Podlewać je regularnie, nie mocząc ich liści
• Zapewnić im lekko kwaśny lub kwaśny odczyn ziemi
• Unikać zbytniego zagęszczenia roślin
• Zapewnić im odpowiednie stanowisko, najlepiej w lekki półcieniu
• Pamiętać o regularnym nawożeniu
• Możliwe jak najszybciej usuwać zarażone liście i reagować na najmniejsze symptomy choroby czy szkodnika
• Stosować profilaktyczne roślinne lub drożdżowe opryski przeciwko chorobom grzybowym.
Jeśli zastosujemy się do tych kilku prostych zasad i odpowiednio zadbamy o nasze krzewy ozdobne, żadne szkodniki hortensji nie ruszą, nie będziemy musieli się martwić o choroby hortensji ogrodowej, czy choroby hortensji bukietowej.