Jesion wyniosły to drzewo z duszą i historią. Dla ludów nordyckich i słowiańskich jesion był wręcz drzewem kultowym. Z kolei w mitologii greckiej, wspominany jest jako ten, za którego pośrednictwem Prometeusz przekazał ludziom ogień. Jak widać, to słynne drzewo ma za sobą kawał historii. Czy jednak to dobre drzewo do ogrodu? A jeśli tak, to gdzie najlepiej go posadzić, jak przygotować dla niego odpowiednie miejsce i jak go pielęgnować? Każdy, kto chciałby mieć to legendarne drzewo w swoim ogródku, koniecznie powinien przeczytać ten artykuł, poświęcony właśnie uprawie jesionu.
Spis treści
Jesion wyniosły – charakterystyka
Jesion wyniosły jest to drzewo liściaste z rodziny oliwkowatych, która liczy ponad 65 gatunków. Liście jesionu są nakrzyżległe. Jest to drzewo dwupienne – co oznacza, że kwiaty męskie występują tylko na osobnikach męskich, natomiast żeńskie analogicznie na żeńskich. Jesion wydaje owoce w formie jednonasiennego orzeszka ze skrzydełkiem. Jesion wyniosły występuje również pod nazwą jesion zwyczajny. Drzewo to osiąga 30, a nawet 40 metrów wysokości. Korona drzewa z wyraźnym przewodnikiem ma luźną strukturę, która z wiekiem staje się coraz mocniej rozłożysta. Młode jesiony wyróżnia bardzo szybki wzrost, natomiast to, co cechuje dojrzałe drzewa to długowieczność – mogą dożyć nawet 200 lat.
System korzeniowy jesionów zwyczajnych zmienia się w zależności od fazy wzrostu. U młodych osobników ma on kształt palowy. Po około 10 latach przekształca się w szeroki, stosunkowo płytki, ale niezwykle mocny system korzeni głównych. Od korzeni głównych odrastają mniejsze korzenie, wrastające z kolei w głąb ziemi, nawet na 1,5 metra głębokości. Jeżeli chodzi o korę, to jesiony charakteryzują się gładką korą w odcieniu szarości. Wraz z wiekiem nieco ciemnieje i staje się podłużnie bruzdowana. Pędy jesionu są nagie, spłaszczone w miejscach występowania pąków, które zimą przybierają charakterystyczny czarny kolor.
Jesion – liście I kwiaty
Liście jesionu są nieparzystopierzasto złożone. W ich skład wchodzi od 9 do 13 listków zwykle siedzących. Pojedynczy liści ma kształt wąskojajowaty. Występuje na nim owłosienie wzdłuż nerwów. Jego brzegi są karbowano-piłkowane. Liście rzadko przebarwiają się na jesień, z reguły spadają jeszcze w kolorze zielonym. Kwiaty jesionu zwyczajnego występują w formie jedno lub dwupiennej. Nie wykształcają one płatków, zbierają się natomiast w tak zwane wiechetki. Kwiaty nie stanowią dekoracyjnego elementu tego drzewa. Znacznie bardziej efektowne są owoce jesionu. Płaskie orzeszki z szerokim skrzydełkiem często zdobią drzewo aż do zimy. Orzeszki zawierają nasiona jesionu.
Uprawa jesionu
Jesion to duże i długowieczne drzewo, dlatego planując jego zasadzenie w ogrodzie, musimy się z tym liczyć, aby zagwarantować mu odpowiednie miejsce, gdzie będzie mógł się rozwijać. Jesion wyniosły potrzebuje przede wszystkim odpowiedniego stanowiska, na którym będzie rósł. Gleba powinna być żyzna, dobrze przepuszczalna i odpowiednio wilgotna. Dobrze, aby podłoże było zasobne w wapń. Lepiej unikać gleby zbitej oraz suchej. Jesiony nie przepadają za stanowiskami w pobliżu wód stojących, to jest w pobliżu zbiorników wodnych. Z kolei bardzo dobrze czują się w sąsiedztwie wód płynących. Jesion najlepiej będzie czuł się na stanowisku nasłonecznionym.
Sadzenie jesionu
Kiedy już wybierzemy odpowiednie miejsce do zasadzenia jesionu, możemy przystąpić do pracy. Jesion możemy sadzić w okresie od wiosny do jesieni, jednak najlepiej zrobić do późnym latem. W wybranym miejscu wykopujemy dołek o średnicy dwukrotnie większej niż bryła korzeniowa. Przed wsadzeniem drzewka do ziemi, warto bryłę korzeniową namoczyć w wodzie. Drzewo umieszczamy w przygotowanym dołku, dokładnie sprawdzając, czy stoi prosto i stabilnie. Ustawione drzewo możemy przysypać ziemią, a następnie obficie podlać. Dobrze jest obok młodej sadzonki wbić podpórkę, która będzie ją stabilizować w przypadku silnego wiatru.
Pielęgnacja jesionu
Jesion jest drzewem dość wytrzymałym i odpornym na trudne warunki atmosferyczne. W przypadku jednak młodych sadzonek, zwłaszcza w pierwszym roku po zasadzeniu, trzeba poświęcić im trochę czasu i uwagi. Po zasadzeniu młodego drzewa należy je intensywnie podlać. Musimy też obserwować go, czy nie jest atakowany przez choroby lub szkodniki.
Jesion wyniosły – gdzie sprawdzi się najlepiej?
Jesion wyniosły to duże drzewo nadające się do nasadzeń wzdłuż parkowych alejek. Oczywiście w przydomowych grodach również można go uprawiać, pod warunkiem, że dysponujemy odpowiednią przestrzenią. Jesion z pewnością nie nadają się do małych ogrodów, przede wszystkim dlatego, że wraz z wiekiem i wzrostem może zdominować całą przestrzeń i stanowić zagrożenie dla budynku.