Niewielkie stworzenia żyjące w trawach i lasach każdego roku sieją grozę wśród dzieci, jak i dorosłych. Kleszcze, bo o nich mowa, to pajęczaki zaliczane do pasożytów, znane przede wszystkim z tego, że przenoszą różnego rodzaju choroby groźne dla człowieka. Każda wycieczka do lasu, spacer wśród wysokich traw, czy nawet relaks na kocu na łące, może wiązać się z kontaktem z kleszczem. Czy można jakoś temu zapobiec? Jak chronić siebie i dzieci przed kleszczami? Czy da się skutecznie pozbyć kleszczy z ogrodu? Na te i wiele innych pytań, postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Spis treści
Kleszcze – charakterystyka
Kleszcze, to małe stworzenia należące do podgromady roztoczy, która z kolei znajduje się w gromadzie pajęczaków. Na świecie wyróżnia się około 900 gatunków kleszczy, w Polsce natomiast odnotowano nawet kilkadziesiąt z nich, z których tylko 19 zostało uznanych za stały element fauny. Do najczęściej występujących gatunków kleszczy w Polsce zaliczamy kleszcza pospolitego oraz kleszcza łąkowego. Podstawowym środowiskiem życia i żerowania kleszczy są lasy oraz tereny trawiaste. Nie oznacza jednak, że nie możemy ich spotkać w miejskich parkach czy ogródkach. Cykl rozwoju kleszcza trwa od 2 do 4 lat i składają się na niego 4 stadia. Jajo, larwa, nimfa oraz dorosły osobnik. Podczas żerowania kleszcze zwiększają swój rozmiar nawet kilkunastokrotnie. Podczas jednorazowego żerowania na żywicielu, kleszcz jest w stanie wypić do kilku mililitrów krwi.
Kleszcze – dlaczego są niebezpieczne dla człowieka?
Najprawdopodobniej wszystkie znane gatunki kleszczy są pasożytami, które mogą przenosić chorobotwórcze wirusy, bakterie oraz pierwotniaki, a także powodować reakcje alergiczne. To właśnie dlatego kleszcze są tak niebezpieczne dla ludzi. Co ciekawe, ślina kleszczy zawiera cytolizynę i hemolizynę. Są to substancje odpowiadające za miejscowy zanik tkanek, a także podrażnienie w miejscu ukąszenia. Często w miejscu wkłucia kleszcza można zaobserwować reakcję alergiczną, a nawet powstanie stanu zapalnego. Ponadto, ślina kleszczy posiada również właściwości znieczulające oraz zapobiegające krzepnięciu krwi, przez co nie wyczuwamy od razu ugryzienia i może minąć sporo czasu, zanim znajdziemy pasożyta na ciele. Kleszcze mogą być nosicielami takich chorób jak:
- Boleiroza;
- Bebeszjoza;
- Kleszczowe zapalenie mózgu;
- Tularemia;
- Gorączka Q;
- Anaplazmoza granulocytowa;
- Erlichoza mnocytarna;
Kiedy mamy do czynienia z zarażonym kleszczem, wówczas ten podczas wysysania krwi żywiciela, może zarazić czynnikiem chorobotwórczym.
Kleszcze w ogrodzie – jak się ich pozbyć?
Przydomowy ogród to miejsce relaksu, oaza spokoju, w której chcielibyśmy czuć się bezpiecznie i spokojnie. Z tego też powodu kleszcze są zdecydowanie niechcianymi lokatorami, którzy niestety często bez naszego zaproszenia wprowadzają się na teren naszej działki. Co możemy zatem zrobić, żeby się ich pozbyć? Jednym ze sposobów coraz chętniej stosowanych przez właścicieli ogrodów czy też ogródków działkowych są opryski na kleszcze.
Oprysk na kleszcze – jaki wybrać, kiedy pryskać?
Opryski na kleszcze mogą bazować na środkach chemicznych lub ekologicznych. Te pierwsze z reguły zwalczają zarówno dorosłe osobniki jak i larwy, a nawet jaja kleszczy. Środki ekologiczne natomiast działają na dorosłe osobniki. Uniemożliwiając im ruch oraz oddychanie, doprowadzają do wyginięcia. Wybierając chemiczny oprysk na pajęczaki, musimy przygotować go zgodnie z instrukcją dołączoną do opakowania. Zwykle preparat trzeba rozcieńczyć z wodą w odpowiednich proporcjach. Przygotowany roztwór za pomocą opryskiwacza rozpylamy w miejscach, gdzie mogą występować kleszcze. Najczęściej w skład preparatów chemicznych oprysków na kleszcze wchodzą takie składniki jak tetrametryna, cypermetryna, deltametryna oraz etofenproks. Preparaty na bazie tych składników umożliwiają zwalczanie kleszczy w kilku stadiach. Dzięki temu nie tylko zmniejszamy liczebność dorosłych osobników, ale przede wszystkim zapobiegamy ich dalszemu rozmnażaniu się i pojawianiu kolejnych pokoleń.
Oprysk ekologiczny na kleszcze
Jeżeli chodzi o ekologiczne środki do zwalczania kleszczy, to ich działanie różni się od środków chemicznych. Doprowadzają one bowiem do unieruchomienia dorosłych osobników, a co za tym idzie wyniszczenia ich. Środki te bazują zwykle na silikonie oraz innych podobnych substancjach organicznych, np. oleju rydzowym. To, co jest niewątpliwą zaletą naturalnych oprysków na kleszcze, to że pajęczaki nie uodparniają się na nie. Niestety opryski te działają nie tylko na kleszcze, ale też na inne owady, przez co możemy doprowadzić do wyginięcia nawet tych, które są potrzebne w naszych ogrodach.
O jakiej porze i jak często wykonywać oprysk na kleszcze?
Oprysk na kleszcze najlepiej wykonywać wczesnym rankiem lub późnym wieczorem. Jest to szczególnie ważne ze względu na pożyteczne owady, które w tych porach są najmniej aktywne. Dzięki temu jest większa szansa, że im nie zaszkodzimy. Niestety, nie wystarczy jednorazowy oprysk na kleszcze, aby się ich całkowicie pozbyć z ogrodu. Najlepiej przeprowadzać zabieg średnio raz w miesiącu, począwszy od marca aż do końca sierpnia. Planując oprysk trawy, ważne, aby była ona wcześniej skoszona.
Kleszcze w ogrodzie – co prócz oprysków pomoże je zwalczyć?
Oprócz regularnego opryskiwania ogrodu możemy też zadbać o to, aby nie był on atrakcyjnym siedliskiem dla tych pajęczaków. Przede wszystkim musimy wiedzieć, że kleszcze najbardziej lubią miejsca wilgotne i zacienione. Jeżeli wiec ograniczymy takie obszary na naszej działce, jest szansa, że naturalnie wyeliminujemy z niej kleszcze. Miejsca, które zapraszają kleszcze to na przykład drewno składowane na gruncie, czy też pryzmy z liści. Jeżeli chcemy pozbyć się kleszczy, musimy je usunąć. Możemy też zasadzić rośliny, które odstraszając kleszcze, są to na przykład kocimiętka, lawenda, clematis, czy chryzantema dalmatyńska.