Gdy za oknem robi się najpierw szaro, a potem biało i zimno, myślimy o pomocy ptakom. Resztki chleba, przeterminowane ryże, kasze czy makarony – zazwyczaj nie wyrzucamy tych produktów z myślą o tym, że mogą je przecież zjeść ptaki, co pomoże im przetrwać do wiosny. Pomagać musimy jednak rozsądnie. Zanim więc uzupełnisz karmnik w ogrodzie czy wysypiesz jedzenie w miejscu, w którym przeważnie dokarmiasz ptaki, sprawdź, czy bardziej im nie zaszkodzisz, niż pomożesz!
Spis treści
Kiedy dokarmiać ptaki?
Natura radzi sobie doskonale bez ingerencji człowieka. Pozostawianie resztek jedzenia przy śmietnikach, w parkach czy lasach sprawia, że dzikie zwierzęta i ptaki podchodzą coraz bliżej ludzi, wyczuwając łatwy łup bez wysiłku.
Również dokarmianie zwierząt w ciągu roku skutkuje tym, że przyzwyczajają się do łatwych zdobyczy i liczą na człowieka. To niestety działanie na ich szkodę. Przestają szukać pożywienia samodzielnie, a zdają się na ludzi. Wiele z nich niestety po prostu umiera: giną w miejskiej przestrzeni, między innymi pod kołami samochodów czy uwięzione w altanach śmietnikowych, zaplątane w woreczki foliowe etc. Część z nich, zwłaszcza tych słabszych, pada z głodu – przestają samodzielnie poszukiwać pokarmu i przyzwyczajają się do bycia dokarmianymi przez ludzi.
Dlatego zwierzęta, w tym również ptaki, powinno się dokarmiać wyłącznie zimą: i to tylko wtedy, gdy pada śnieg i panują mrozy. To warunki, w których o znalezienie pokarmu w naturze bardzo trudno. Wraz z nadejściem wiosny powinno się zaprzestać dokarmiania. Przyroda budzi się do życia, więc ptaki bez problemu znajdą pożywienie w naturze.
Ważne jest to, że jeśli już zaczniesz zimowe dokarmianie ptaków, powinieneś kontynuować je przez całą zimę, aż do ustąpienia mrozów i śniegu. Jeśli przerwiesz dokarmianie wówczas, gdy trudne, zimowe warunki będą jeszcze panować, ptaki mogą przypłacić to życiem. Dość szybko bowiem przyzwyczajają się do tego, że w konkretnym miejscu pojawia się pokarm i będą na niego po prostu czekać.
Czym należy dokarmiać ptaki?
Ani ptaki, ani zwierzęta nie mogą spożywać “ludzkiego” pokarmu. Dlatego dzielenie się z nimi resztkami posiłków, choć w dobrej wierze, jest dla nich zabójcze na dłuższą metę. Ich układy trawienne nie są przystosowane do trawienia soli i przypraw. W naturze posilają się świeżym, naturalnym pokarmem: ziarnami, owocami czy owadami (w zależności od gatunku). Jeśli więc chcesz pomóc przetrwać ptakom zimę, dostosuj pokarm do ich potrzeb. Co jedzą ptaki? Postaw przede wszystkim na:
- ziarna słonecznika (najlepiej łuskane);
- pszenicę;
- kaszę;
- orzechy;
- płatki zbożowe (ale bez dodatku cukru);
- kukurydzę.
W sklepach zoologicznych możesz również kupić specjalne, dedykowane mieszanki dla dzikich ptaków. Łabędzie i kaczki chętnie zjedzą również świeże warzywa. Możesz pokroić je na drobne kawałki i podawać je im razem z ziarnami. Warto jednak pokarm pozostawiać na brzegu, a nie wrzucać do wody. Namoknięty będzie szybciej gnić i pleśnieć.
Jeśli Twój ogródek odwiedzają kwiczoły i kosy, dużą radość sprawisz im, zapewniając dostęp do jabłek. Możesz pokroić je w małe kawałki i wrzucić do karmnika, albo nadziać je (w całości, połówki lub pokrojone w kawałki) na gałęzie krzewów.
Co jeszcze można podawać ptakom do jedzenia?
Wymienione powyżej propozycje to podstawowe produkty. Oprócz nich w ptasim menu mile widziane są:
- płatki owsiane;
- proso;
- konopie;
- grube kasze (prócz prażonej kaszy gryczanej);
- suszone owoce (najlepiej własnoręcznie ususzone, a nie ze sklepu, z paczki – te zawierają za dużo cukrów);
- owoce jarzębiny;
- rodzynki;
- pestki dyni.
Warto przygotować mieszankę z tych nasion i umieścić ją w karmniku. Ptaki karmione w ten sposób będą nie tylko najedzone, ale będą również zdrowsze i silniejsze.
Dla sikorek warto zawiesić specjalne kule tłuszczowe z ziarnem. W tym przypadku pamiętaj jednak, że gdy nie będzie mrozów, tłuszcz może zacząć się szybko psuć. Kontroluj więc stan kuli w czasie cieplejszych dni.
Dlaczego pieczywo to nieodpowiedni pokarm dla ptaków?
Pieczywo zaspokoi co prawda pierwszy głód, jednak to bardzo złudne. Po pierwsze – pieczywo nie ma żadnych wartości odżywczych dla ptaków. Po drugie – zawiera sól, która jest dla nich bardzo szkodliwa, ponieważ zaburza gospodarkę wodną w organizmie. Po trzecie – chleb bardzo szybko pleśnieje pod wpływem wilgoci.
Po czwarte – karmienie samym chlebem lub posiłkami, które składają się przede wszystkim z niego, prowadzi do niedoborów. Ptaki będą tylko pozornie najedzone i zabezpieczone, jednak taka mało urozmaicona dieta będzie prowadzić przede wszystkim do spadku odporności, a co za tym idzie: chorób i nawet śmierci.
W jakim miejscu najlepiej umieścić karmnik?
Jeśli dokarmiasz ptaki, które przylatują do Twojego ogrodu, najlepiej zbuduj lub kup im karmnik. Rzucając pokarm na ziemię, narażasz jedzące ptaki na ataki drapieżników.
Najlepszy będzie karmnik z daszkiem i wysuwaną półką. Daszek ochroni pokarm przed opadami, a wysuwana półka ułatwi czyszczenie karmnika z resztek. Dzięki temu jedzenie zawsze będzie suche i świeże!
Karmnik najlepiej zawiesić w ustronnym miejscu, w którym nie będzie narażony na wiatr i bezpośrednie słońce, a także na ataki drapieżników. Dobrze więc powiesić go nieco wyżej – na tyle, by zwierzęta się do niego nie dostały, a jednocześnie na tyle, byś miał do niego swobodny dostęp.