Maliny w Twoim ogrodzie. Dlaczego warto je uprawiać i jak to zrobić?

Maliny — najsmaczniejsze prosto z krzaka, idealne do deserów, lodów, ciast na zimno i na ciepło. Doskonałe na przetwory, ale też do zamrożenia. Spokojnie możemy je nazwać symbolem lata i wakacji. Te słodkie owoce są nie tylko niesamowicie smaczne, ale też pełne witamin. To nieodłączny element owocowego ogródka, który wiosną i latem, będzie zaopatrywał nas w pyszne skarby natury. Jak sadzić maliny, aby cieszyć się zdrowymi i smacznymi owocami? Jak je pielęgnować i kiedy przycinać? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań, związanych z uprawą malin znajdziecie w tym artykule.

Maliny – charakterystyka, właściwości, gatunki

Maliny to grupa owoców, składających się najczęściej z wielu małych, soczystych pestkowców o różowoczerwonym odcieniu. Ich niezwykłe walory smakowe oraz odżywcze doceniano już tysiące lat temu. Około VI wieku naszej ery, Rzymianie przyczynili się do ich udomowiania, co zapoczątkowało ekspansję tej rośliny na całą Europę. W połowie XVIII wieku Brytyjczycy przywieźli maliny do Nowego Jorku. Obecnie wyróżnia się ponad 200 gatunków malin, występujących w różnych kolorach, począwszy od czerwonego aż po czarny. W naszym kraju maliny rosną na dziko w lasach, ale też uprawia się je w ogrodach i na plantacjach.

Prozdrowotne właściwości malin

O prozdrowotnych właściwościach malin można pisać długo. Te niewielkich rozmiarów owoce, są bowiem nasycone witaminami, kwasami organicznymi, związkami śluzowymi, pektynami, flawonoidami oraz solami mineralnymi. Wśród witamin występujących w malinach, najbardziej wyróżniają się witaminy z grupy B, witamina C, oraz E. Maliny są bardzo mało kaloryczne, 100 gram tych owoców to tylko 52 kcal, 1,2 g białka, 6,5 g błonnika, 0,65g tłuszczu i 11,94 g. węglowodanów. Z kolei witaminy C w 100 gramach malin jest aż 26,2 mg, znajdziemy tam również witaminy takie jak tiamina, ryboflawina, witamina B6, witamina A, K, E, kwas foliowy, czy niacyna. Maliny są bogate w sole mineralne takie jak żelazo, magnez, fosfor, potas, wapń, cynk, potas, oraz sód.

Maliny na zdrowie

Jak widzimy, maliny to prawdziwa skarbnica cennych składników odżywczych, które są bardzo potrzebne w naszej codziennej diecie. Składniki zawarte w malinach wykazują działanie prozdrowotne. Przykładowo, badania przeprowadzane na zwierzętach wykazały, że zawarty w malinach kwas ferulowy oraz beta-sitosterol wpływają na hamowanie rozwoju nowotworu w różnych stadiach. Maliny mają niski indeks glikemiczny, dlatego są też wskazane dla osób chorujących na cukrzycę. Co więcej, antycyjany zawarte w malinach wpływają na obniżenie poziomu cukru we krwi, zwłaszcza po posiłkach bogatych w skrobię. Maliny są od lat znanym i popularnym naturalnym środkiem na gorączkę.

Jak to możliwe? Otóż potrzebny jest do tego syrop ze świeżych owoców lub napar z suszonych malin, który ma działanie napotne. Często w przypadku umiarkowanej gorączki, przed podaniem syropu zbijającego temperaturę, warto sięgnąć właśnie po syrop z malin. Pomoże on organizmowi poradzić sobie z podwyższoną temperaturą, która jest naturalną reakcją obronną organizmu, w walce z wirusem. Wysoka zawartość witaminy C dodatkowo wspiera odporność, a także pobudza nasz układ immunologiczny. Liście malin z kolei wykazują działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne. Są one pomocne w łagodzeniu dolegliwości układu pokarmowego. Zawarte w liściach garbniki hamują bowiem rozwój bakterii jelitowych i pomagają hamować biegunkę.

Maliny na wyciągniecie ręki

Prozdrowotne właściwości malin są nieocenione. Oczywiście ich walory smakowe również warto docenić i z nich korzystać. Dostęp do malin ze sprawdzonego źródła to ogromny luksus, dlatego warto poświecić trochę czasu i przestrzeni, aby rozpocząć samodzielną uprawę malin. Jak to zrobić?

Uprawa malin w ogrodzie – od czego zacząć?

Aby rozpocząć uprawę malin, pierwszym krokiem jest wyznaczenie odpowiedniego miejsca na działce, czy grządce i przygotowanie ziemi do posadzenia krzewów. Jeżeli chodzi o termin sadzenia malin, to te, z odsłoniętym systemem korzeniowym najlepiej sadzić wczesną wiosną lub późną jesienią. Z kolei maliny doniczkowe, możemy wysadzać o każdej porze roku. Maliny sadzimy dość płytko. Warstwa ziemi, okrywająca korzenie powinna mieć zaledwie 2 centymetry. Po zasadzeniu glebę wokół krzewów dokładnie ubijamy i podlewamy. Pędy przycinamy na wysokość około 15 cm nad ziemią. Dzięki temu krzewy będą miały szansę dobrze się zakorzenić i rozrosnąć, co przełoży się na obfite plony w kolejnym roku po zasadzeniu.

Pielęgnacja malin – nawożenie, przycinanie, polewanie

W zależności od odmiany malin sposób ich pielęgnacji może być nieco inny. Ważny jest przede wszystkim typ owocowania. Odmiany, które owocują na dwuletnich pędach, wydają plony od lipca do sierpnia. Najlepiej, kiedy rosną w formie szpaleru, ewentualnie przy podporach. Cięcie tych odmian wykonujemy po zakończeniu owocowania. Przycinamy tylko pędy, które owocowały, pędy jednoroczne zostawiamy nieprzycięte. Odmiany, które owocują na jednorocznych pędach, wydają owoce latem, a następnie jesienią, z tego powodu nazywa się je powtarzającymi. Te odmiany malin uprawiamy najczęściej w formie swobodnie rosnących krzewów. Późną jesienią przycinamy wszystkie krzewy tuż nad ziemią.

Czy maliny wymagają nawożenia i podlewania?

Nawożenie malin to podobnie jak w przypadku większości roślin owocowych bardzo ważny element pielęgnacji. Najlepiej nawozić maliny zielonymi nawozami lub przekompostowanym obornikiem. Już rosnące krzewy nawozimy jesienią nawozami jesiennymi, bogatymi w potas i fosfor – pomagają one przetrwać roślinom zimę. Wiosną natomiast trzeba zastosować nawóz azotowy w trzech dawkach- w marcu, kwietniu oraz maju. Ze względu na płytki system korzeniowy, maliny wymagają regularnego nawadniania, szczególnie latem, w okresach suszy, a także w czasie zawiązywania owoców.

Maliny – odmiany o najbardziej obfitych plonach

Planując uprawę malin, warto wybrać takie odmiany malin, które zapewnią nam obfite plony. Do takich gatunków zaliczamy odmiany:

• Polka – jest krzewem do umiarkowanej sile wzrostu, owocuje dwukrotnie na tegorocznych pędach oraz na pędach dwuletnich. Owoce są dość duże, czerwone z mocnym połyskiem, bardzo smaczne. Odmiana ta jest mało podatna na gnicie
• Laszka – odmiana zaliczana do wczesnych, wyróżniają ją duże żywo czerwone, wydłużone owoce. Po zbiorach są bardzo trwałe i odporne na transport. To deserowa odmiana malin, polecana zarówno do amatorskiej, jak i towarowej uprawy.
• Beskid – to odmiana o intensywnym wzroście i obfitym owocowaniu. Duże, wydłużone owoce, o ciemnoczerwonym zabarwieniu, są bardzo smaczne i aromatyczne, o kwaskowatym posmaku.
• Polana – to odmiana o średniej sile wzrostu, dwukrotnie owocująca na tegorocznych oraz dwuletnich pędach. Plony na pędach tegorocznych są bardziej obfite, dlatego zaleca się zbiory jesienne. Odmiana ta charakteryzuje się dość dużymi owocami o intensywnie czerwonej barwie i aromacie. Jest ona odporna na szkodniki oraz choroby.
• Polonez – to krzew o umiarkowanym wzroście, zwartym pokroju i sztywnych pędach z niewielką ilością kolców. Owocuje na tegorocznych pędach. Jej owoce są duże, jasnoczerwone w stożkowatym kształcie. To jedna z najsmaczniejszych odmian malin na rynku.
• Rubin – silnie rosnące i umiarkowanie zagęszczone krzewy tej odmiany wydają średnie i duże owoce o ciemnoczerwonej barwie. Są one bardzo jędrne, aromatyczne i smaczne. Doskonale nadaje się na mrożonki oraz przetwory.

Bez względu na to, którą odmianę malin wybierzemy do uprawy, każda z nich będzie nam latem, a czasami też jesienią dostarczać drogocennych owoców, pełnych witamin i minerałów. Domowe przetwory, takie jak dżemy czy soki z malin są nieocenione w mroźne zimowe dni. Chętnie skorzystamy z nich też przy pierwszych objawach przeziębienia, a także jako dodatek do ciast i deserów.