Różaneczniki, powszechnie znane też pod nazwą rododendrony to rodzaj krzewów rodziny wrzosowatych. Różaneczniki w środowisku naturalnym występują w rejonach górskich lasów Ameryki Północnej oraz Azji. Najczęściej rosną na stanowiskach zacienionych, w miejscach o dużej wilgotności powietrza. Nazwa rododendron to pojęcie trochę szersze niż różanecznik, ponieważ do rododendronów zaliczamy też azalie. To, co różni azalie od różaneczników właściwych to „zachowanie” zimą. Azalie zrzucają liście, dzięki czemu są bardziej odporne na mróz. Różaneczniki natomiast to rośliny zimozielone, co czyni je bardziej wrażliwymi na działanie zimnych wiatrów. Różaneczniki cudownie zdobią ogród. Są jednymi z pierwszych kwitnących wiosną krzewów. Aby rosły zdrowo i kwitły bujnie, konieczne jest zapewnienie im odpowiednich warunków i odpowiedniej pielęgnacji. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć, aby skutecznie uprawiać różaneczniki w ogrodzie
Spis treści
Różanecznik – charakterystyka
Różaneczniki znane są już od XVII wieku, kiedy to w Japonii wyróżniono ponad 300 ich odmian. Do Europy krzewy te zostały przywiezione w 1680 roku przez Duńczyków. Aktualnie rodzina krzewów z rodziny rododendron liczy kilkaset gatunków, a także tysiące odmian i mieszańców. Rododendrony występują w formie krzewów, krzewinek, a nawet drzew. W Polsce najczęściej można spotkać krzewiaste formy różaneczników. Kolorystyka kwiatów różaneczników jest bardzo różnorodna. Białe, różowe, fioletowe, ciemnoczerwone, czy też białe – w zależności do gatunku i odmiany, mogą przybierać przeróżne barwy. Rododendrony są obupłciowe. Ich budowa jest promienista, z wyraźnie widocznymi długimi pręcikami. Kwitnienie różaneczników przypada na maj oraz czerwiec – w zależności do gatunku. Po przekwitnieniu tworzą one torebki, które zawierają nasiona.
Uprawa różaneczników – gdzie je posadzić?
Kluczową kwestią efektywnej uprawy różaneczników jest wybór odpowiedniego stanowiska, a także przygotowanie odpowiedniej gleby. Najlepsze będzie dla tej rośliny stanowisko w półcieniu. Dobrze, aby miejsce było możliwie jak najlepiej osłonięte od wiatru. Ważna jest też duża wilgotność powietrza. Aby uzyskać takie warunki, możemy na przykład wybrać miejsce w sąsiedztwie grupy większych krzewów, które osłonią różaneczniki. Oprócz funkcji ochronnej staną się one doskonałym tłem dla kwitnącego krzewu różanecznika. Alternatywnie możemy je też zasadzić w pobliżu wysokich drzew, o korzeniach wrastających głęboko w podłoże. Korzenie różaneczników rosną płasko, dlatego rośliny nie powinny ze sobą kolidować. Drzewa z korzeniami wrastającymi głęboko to na przykład złotokap zwyczajny, dąb czy miłorząb japoński. Optymalną wilgotność powietrza zapewni różanecznikom też sąsiedztwo zbiorników wodnych takich jak oczko wodne, staw czy strumyk. Jeżeli mamy w ogrodzie zbiornik wodny, koniecznie pomyślmy o ozdobieniu go krzewami różaneczników.
Uprawa różaneczników – jak i kiedy sadzić?
Kiedy już wybierzemy optymalne stanowisko do posadzenia różaneczników pora na przygotowanie odpowiedniego podłoża. Rośliny te najlepiej czują się na lekkich lub średnio zwięzłych glebach, o umiarkowanej wilgotności i dobrej przepuszczalności. Co bardzo istotne odczyn podłoża pod różaneczniki musi być kwaśny – najlepsze pH to między 4,5 a 6,0. Kiedy podłoże pod różanecznikami jest zbyt zasadowe, może szybko zaobserwować typowe objawy takie jak odbarwienia i plamy na liściach o raz chloroza. Aby więc uzyskać wystarczająco żyzne i stosownie kwaśne podłoże pod rododendrony trzeba je odpowiednio przygotować. Do posadzenia krzewu, należy wykopać dół o głębokości około 50 cm oraz 1 m szerokości. Tak wykopany dołek wypełniamy mieszanką kwaśnego torfu, żyznej ziemi ogrodowej oraz kompostu z kory sosnowej. W takim podłożu umieszczamy bryłę korzeniową i przysypujemy resztką ziemi. Po zasadzeniu różanecznik należy obficie podlać.
Najlepszą porą do sadzenia różaneczników jest wiosna, chociaż rośliny kupione w pojemnikach możemy sadzić praktycznie przez cały rok. Warto jednak pamiętać o tym, że nie jest wskazane sadzenie tych krzewów jesienią. Jest to związane z płytkim systemem korzeniowym tych roślin. Sadząc je więc jesienią, różaneczniki mogą nie zdążyć, zakorzenić się na tyle mocno, aby przetrwać zimowe mrozy. Jeżeli jednak zdecydujemy się na jesienne sadzenie różaneczników, koniecznie musimy pamiętać o odpowiednim okryciu rośliny na przykład kopczykami z kwaśnego torfu czy też warstwy kory mielonej.
Podlewanie różaneczników
Różaneczniki nie są zbyt odporne na niedobory wody, dlatego w przypadku gleby słabo przepuszczalnej, lub dłuższych okresów letniej suszy, należy je regularnie podlewać. Najlepiej, aby podlewać je miękką wodą np. deszczówką. Warto również pomyśleć o okryciu ziemi dookoła krzewu ściółka lub korą, która ograniczy parowanie wody z gleby. Kora sosnowa dodatkowo będzie zakwaszać glebę, co dla różaneczników będzie bardzo korzystne. Warto jednak wiedzieć, że nie tylko niedobór wody jest dla różaneczników niebezpieczny. Jej nadmiar może być bowiem jeszcze gorszy w skutkach. Może on doprowadzić do duszenia się korzeni różaneczników. Aby do tego nie dopuścić, już na etapie sadzenia warto zadbać o odpowiedni drenaż ziemi lub posadzić je na podwyższonej rabacie, lub na zboczu.
Nawożenie różaneczników
Piękne kwiaty i zdrowe rozwój rododendronów w dużej mierze zależy od odpowiedniego nawożenia. Rośliny te potrzebują wsparcia w postaci wieloskładnikowych nawozów mineralnych czy też specjalnych nawozów mineralnych do różaneczników. Pierwszą dawkę nawozu możemy podać już w kwietniu, a ostatnią około połowy lipca. Nawożenie różaneczników należy robić w niewielkich dawkach, ale regularnie, aby nie doprowadzić do przenawożenia.
Pielęgnacja i przycinanie rododendronów
Różaneczniki to krzewy, które przez długie lata będą cieszyły nasze oczy pięknymi kwiatami na wiosnę. Aby jednak się tak stało, musimy dbać o ich prawidłową pielęgnację. Przycinanie to jeden z podstawowych zabiegów. Na wiosnę należy wyciąć przemarznięte i przyschnięte pędy krzewu. Młode osobniki delikatnie przycinamy, pobudzające je tym samym do rozkrzewiania. Starsze krzewy z kolei możemy skutecznie odmłodzić, przycinając wszystkie, nawet grube pędy. Po kilku tygodniach zaobserwujemy pojawienie się wielu młodych gałązek, wyrastających z pąków śpiących. Bardzo ważne dla kwitnienia jest usuwanie przekwitłych kwiatostanów. Zeschnięte kwiatostany możemy delikatnie wyłamać ręką. Trzeba zachować jednak ostrożność, żeby nie uszkodzić nowych pąków. Dzięki temu zabiegowi, roślina nie będzie traciła energii na wytwarzanie nasion i owoców, tylko spożytkuje ją na tworzenie nowych paków liściowych oraz kwiatowych. To z kolei sprawi, że w kolejnym sezonie roślina zakwitnie bardziej obficie.
Zimowa ochrona różaneczników
Jak już wspominano, różaneczniki właściwe to rośliny zimozielone. Są one dość wrażliwe na działanie niskich temperatur i zimnego wiatru, przez co zimą mogą dotkliwie ucierpieć. Aby pomóc różanecznikom przetrwać zimę, musimy je odpowiednio zabezpieczyć. Możemy użyć do tego świerkowych gałązek lub folii albo włókniny, którą okryjemy większe okazy. Oprócz gałęzi pamiętajmy o okryciu ziemi wokół krzewów. Ochroni to korzenie przed przemarznięciem. Kontrolujmy również stan nawodnienia. Gdy zauważymy, że liście zaczynają się zwijać i mają niezdrowy wygląd, koniecznie przy okazji najbliższego ocieplenia, obficie podlejmy różaneczniki.